ਭੂਚਾਲ (Bhuchal)
ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਈ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਤਹਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਲਾਵੇ ਦੀ ਗਰਮੀ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਉਪਰਲੀਆਂ ਸਤਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਗਤੀ ਕੰਪਨਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਦੀ ਉੱਪਰਲੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਪੰਜ ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤੋਂ ਨੌਂ ਤੱਕ ਮਾਪਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੰਜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਪਣ ਵਾਲਾ ਭੁਚਾਲ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ਭੁਚਾਲ ਨਾਲ ਵੱਡੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਫਟਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪਾਂ ਆਦਿ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਅਗ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰੀ ਜਾਨੀ ਤੇ ਮਾਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਮਲਬੇ ਦੇ ਢੇਰ ਹੇਠ ਦੱਬ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਭੁਚਾਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਰਸਤਾ ਬਣਾਉਣ ਸਮੇਂ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ, ਬੰਨ੍ਹ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਡੂੰਘੀ ਖੁਦਾਈ ਆਦਿ ਕਾਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖਾ ਕੰਮ ਮਲਬੇ ਹੇਠਾਂ ਦੱਬੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਕੱਢਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਭੁਚਾਲ ਪੀੜਤਾਂ ਲਈ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲੋਂ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਬੇਘਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ, ਦਵਾਈਆਂ, ਭੋਜਨ, ਸਭ ਕੁਝ ਚਾਹੀਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
