ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ (Gautam Budha)
‘ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ’ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ। ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਬੁੱਧ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਸਿਧਾਰਥ’ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਤਿਆਗ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਉਸ ਦੇ ਜਨਮ ਵੇਲੇ ਹੀ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਡਰ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮਹਿਲ ਦੀਆਂ ਸੁੱਖ-ਸਹੂਲਤਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰੱਖਿਆ।
ਇੱਕ ਸੂਝਵਾਨ ਨੌਜਵਾਨ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਉਸਨੇ ਮਹਿਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਘੁੰਮਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਲਾਸ਼, ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇਖੇ। ਸਿਧਾਰਥ, ਦਰਦ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਦਾਸ ਹੋ ਗਏ।
ਉਸ ਦੀ ਉਦਾਸੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਯਸ਼ੋਧਰਾ ਨਾਲ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸ ਦਾ ਇਕ ਪੁੱਤਰ ਰਾਹੁਲ ਹੋਇਆ।
29 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਸਿਧਾਰਥ ਇੱਕ ਸੰਤ ਬਣ ਕੇ ਤਪੱਸਿਆ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਗਏ। ਅਗਲੇ 45 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਲਚ ਛੱਡਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਫੈਲਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੇਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੀ ਗਈ ਅਤੇ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਉਸ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ‘ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਗਿਆ। 80 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਉਸ ਬ੍ਰਹਮਤਾ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਗਏ।