ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀਬਾਈ (Rani Lakshmibai)
1830 ਵਿੱਚ ਬਨਾਰਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਮਨੂ ਨਾਂ ਦੀ ਕੁੜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ। ਉਸਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੜ੍ਹਨਾ, ਲਿਖਣਾ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿੱਖ ਲਈ ਸੀ।
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀਬਾਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਉਹ ਚੌਦਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਝਾਂਸੀ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਗੰਗਾਧਰ ਰਾਓ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੇਔਲਾਦ ਰਾਜੇ ਦਾ ਰਾਜ ਸਿੱਧਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਗੰਗਾਧਰ ਰਾਓ ਦੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਗੰਗਾਧਰ ਰਾਓ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀਬਾਈ ਨੇ ਦਾਮੋਦਰ ਰਾਓ ਨੂੰ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਈ ਬੇਨਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਕਈ ਭਿਆਨਕ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਖਿੱਲਰ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਰਾਜੇ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਬਣਾ ਲਈ ਅਤੇ ਲੜਦੇ ਚਲੇ ਗਏ। ਆਖਰਕਾਰ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੋਵੇਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨੇ ਪਏ।
‘ਅਸੀਂ ਬੂੰਦੇਲ ਦੇ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣੀ ਸੀ।
ਖ਼ੂਬ ਲੜੀ ਮਰਦਾਨੀ, ਉਹ ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ।
